Witamina D3 – nazywana ?witaminą słońca? bądź ?witaminą życia? ponieważ wpływa na szereg czynności i narządów ważnych dla zdrowia.
U około 90% ludzi w Polsce notuje się niedobór witaminy D3.
W sposób naturalny witamina D wytwarzana jest w komórkach skóry – właściwie naskórka. Powstaje z organicznego związku chemicznego, którym jest prowitamina D3
Powstawanie
Promieniowanie ultrafioletowe zawarte w promieniach słonecznych w reakcji ze skórą przekształca prowitaminę na witaminę D3 (cholekalcyferol).
Następnie związek ten z komórek przenika do krwioobiegu, a tam jest transportowany przez białko wiążące witaminę D do wielu narządów ludzkiego ciała.
Wątroba
W wątrobie przekształca się w dekalcyfidol. W tej postaci trafia do nerek, tam ulega przemianie w kalcytriol – aktywną formę witaminy D. Powstała w ten sposób witamina trafia za pośrednictwem krwi do różnych obszarów naszego ciała.
Cholekalcyferol pozytywnie wpływa na funkcje wielu narządów, ponieważ receptory dla witaminy D wykryto w większości narządów człowieka.
Działanie witaminy D
Jedna z głównych funkcji witaminy D to prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Wzrasta odporność na infekcje w szczególności górnych dróg oddechowych tak istotne w podeszłym wieku z chorobami płuc i serca.
Ciekawostka: Podawanie witaminy D zmniejsza ilość infekcji wirusowych zwłaszcza u osób z astmą oskrzelową.
Witamina D wspomaga wchłanianie fosforu i wapnia, wpływa na prawidłowe funkcjonowanie niemalże każdego organu i układu w organizmie. Jest niezbędna dla zdrowego i prawidłowego funkcjonowania kości i mięśni. Wpływa bezpośrednio na stan kości, wspomaga neutralizację bólu mięśni, zmęczenia oraz przeciwdziała osteoporozie. A co istotne pozytywnie wpływa na zdrowie naszych zębów.
W okresie jesienno-zimowym, kiedy jest mało słońca witamina D poprawia samopoczucie i nastrój.
Witamina D w liczbach
Objawy nadmiaru witaminy D
W wyniku przedawkowania witaminy D dochodzi do gromadzenia się wapnia w tkankach – w sercu, a głównie nerkach i tętnicach.
Skutkuje to zaburzeniami pracy serca oraz ośrodkowego układu nerwowego. Zwiększa się również zapadalność na kamicę nerek i pęcherzyka żółciowego.
Ważne: Przedawkowanie witaminy D w czasie ciąży jest niebezpieczne dla płodu. Może powodować jego deformację czy choroby kości u noworodków.
Objawy niedoboru:
Niedobór witaminy powoduje rozwój krzywicy u dzieci, natomiast u dorosłych rozwój osteoporozy i osteomalacji (rozmiękanie kości). Mogą pojawiać się problemy z chodzeniem ponieważ słabnie siła mięśni, a prawie zawsze występują bolesne kurcze.
Zwiększa się ryzyko rozwoju otyłości, chorób układu krążenia oraz nowotworów – jelita grubego, piersi i prostaty. Niedobór witaminy D przyspiesza proces starzenia.
Ważne: Niedobór witaminy D w trakcie ciąży może doprowadzić do zaburzenia rozwoju mózgu dziecka, uszkodzenia funkcji mózgowych – co może skutkować rozwojem autyzmu czy schizofrenii.
Emocje to subiektywny stan psychiczny, który jest wynikiem oceny zdarzenia, które może wpłynąć w istotny sposób na człowieka (ważne dla człowieka zdarzenie -> emocja); uruchamia gotowość do realizacji odpowiadającego danej emocji programu działania oraz nadaje temu programowi status priorytetu; wywołuje zmiany somatyczne, ekspresję mimiczne i pantomimiczne oraz specyficzne zachowanie
Nastrój to stan afektywny o niewielkiej intensywności , charakteryzujący się określonym znakiem(pozytywnym lub negatywnym) i zawierający oczekiwania co do wystąpienia w przyszłości człowieka stanów zgodnych z tym znakiem
Jakie są różnice pomiędzy nastojem w emocją ?
Nastrój | Emocja |
|
|
Zaburzenia emocjonalne, jakie mogą pojawić się w naszym życiu, mogą przybierać formę:
Możemy również mówić o źródłach wzbudzania emocji, które odbywają się za pomocą kilka systemów. Mianowicie:
Wszystkie systemy działają we wzajemnej interakcji wspólnie doprowadzając do doświadczania przez podmiot określonych stanów emocjonalnych.
Emocje w psychologii to procesy psychiczne, silne odczucia pobudzające nadające wrażeniom subiektywne wartości i jakości. Są to zwykle automatyczne, dość krótkie i złożone reakcje organizmu. Emocje są zwykle widoczne na zewnątrz, mają swoje korelaty fizjologiczne nawet jeśli są skrywane, np:
Emocje powstały w wyniku rozszerzenie mechanizmów zachowania homeostazy, by przygotować organizm do odpowiedniej reakcji. Strach łatwo jest warunkować, stąd mechanizmy strachu są najlepiej poznane. Lęk, niepokój to strach bez wyraźnego powodu. Główna struktura analizująca emocje tego typu to ciało migdałowate, składające się z około 10 jąder. Odbieranie pobudzeń możliwe jest bezpośrednio z wzgórza lub przez korę Wzgórze rozdziela ogólne cechy bodźca, przyspieszając reakcję. Kora sensoryczna analizuje złożone aspekty bodźca, reakcja jest nieco późniejsza. Kora przyśrodkowa przedczołowa hamuje niewłaściwe zachowania, jeśli zostaną wywołane pomyłkowo. Hipokamp i kora przejściowa (węchowa) pozwalają zapamiętać epizod, w tym kontekst reakcji emocjonalnych.
Ekspresja emocji negatywnych: jądro środkowe (centralne) ciała migdałowatego pobudza wyspecjalizowane struktury odpowiedzialne za różne formy zachowań.
Jądro migdałowate uczy się reakcji warunkowych, tworząc pamięć emocjonalną. Pamiętanie sytuacji emocjonalnie pobudzających stwarza wrażenie istnienia pamięci przywoływanej jako epizod, niemal fotograficznej. Jest to związane z wydzielaniem dużej ilości adrenaliny przez nadnercza, która przez pień mózgu zwiększa plastyczność hipokampa i ciała migdałowatego, prowadząc do zapamiętania zdarzenia.
Dokładniejsze badania pokazują, że szczegółowa pamięć takich zdarzeń to tylko pozory, mamy po prostu silne wrażenie pamiętania, ale dorabiamy sobie szczegóły.
Inne struktury silnie zaangażowane w analizę, ekspresję i kontrolę emocji to:
Jeśli chodzi o funkcjonowanie procesów poznawczych i afektywnych, to przebiega ono różnie. Procesy poznawcze są bardziej precyzyjne, zlokalizowane. Procesy afektywne są mało precyzyjne, zdelokalizowane, mobilizujące mózg/organizm do określonego działania. Ewolucyjnie procesy poznawcze rozwinęły się później, modyfikując działanie układu emocjonalnego i w pewnym stopniu go kontrolując.
Konieczna jest równowaga: nadaktywność brzuszno-przyśrodkowej kory przedczołowej prowadzi do manii; niska aktywność jąder migdałowatych wzmaga skłonności psychopatyczne.
Układ „motywacji”, nadający napęd do działania, związany jest z podsystemem dopaminoergicznym.
Do powstania emocji konieczna jest interpretacja przez płaty czołowe. Uszkodzenia wybranych szlaków łączących ośrodki podkorowe z korą czołową i przedczołową upośledza możliwości interpretacji stanu mózgu, powodując różne zaburzenia emocjonalne:
Można również wyróżnić społeczne powstawanie emocji poprzez:
Empatia:
Terminem stres określa się szczególny rodzaj sytuacji (sytuacje stresowe) bądź czynników oddziałujących na człowieka (stresory), wywołujących stan napięcia emocjonalnego; to stan wewnętrzny oznaczający napięcie emocjonalne o ujemnym znaku (stan stresu); to zmiany w zachowaniu się występujące na skutek działania sytuacji stresowej, mogą być doraźne lub stałe.
Źródeł stresu należy doszukiwać się w poniższych sytuacjach:
Aby lepiej zrozumieć rodzący się problem stresu warto zwrócić uwagę na to, jak przebiega stres według niektórych modeli:
W biologicznej koncepcji stresu (H.Selye) wyróżniamy dwa rodzaje zmian: specyficzne – zachodzące w miejscu wystąpieniu stresora, np. w okolicy skaleczenia, nazywane lokalnym zespołem adaptacyjnym; zmiany wywołane swoiście, specyficznie, przez określony rodzaj stresora oraz niespecyficzne – globalne, nazywane ogólnym zespołem adaptacyjnym, np. działanie wysokiej temperatury na tkankę -> lokalne zniszczenie tkanki -> zwiększona aktywność nadnercza i innych gruczołów-> mobilizacja całego organizmu. Selye wyróżnił w modelu biologicznym trzy następujące po sobie, w razie odpowiednio długiej ekspozycji na bodziec, stadia:
W psychologicznym modelu reakcji na stres mamy do czynienia z:
Frustracja to przeszkoda, która pojawiła się na drodze do realizacji celu; to bezpośredni efekt wystąpienia przeszkody, czyli przerwanie ciągu czynności ukierunkowanych na zrealizowanie określonego celu. Stan frustracji-zespół przykrych emocji, które pojawiają się w wyniku zablokowania dążeń podmiotu. Frustracja to specyficzne zjawisko, którego wystąpienie jest możliwe wtedy, gdy jednocześnie spełnionych jest szereg warunków. Frustracja jest pojmowana jako stan organizmu wywołany określoną sytuacją i prowadzący do form reagowania nieadekwatnych wobec zmieniających się warunków działania. W przypadku frustracji również mówimy o przyczynach:
Co się dzieje, kiedy nie daje się zwalczyć przeszkody lub podmiot nie może czy nie chce się wycofać (skutki frustracji):