Nerwice to zaburzenia emocjonalne, występujące wówczas, gdy organizmowi zagraża niebezpieczeństwo wewnątrz i zewnątrz; wywoływane są przewlekłym lub krótkotrwałym stresem, częściowo uwarunkowane także fizjologicznie. ICD-10 podaje, że zaburzenia nerwicowe mogą przebiegać pod postacią somatyczną oraz mogą być związane ze stresem. Te ostatnie to zaburzenia psychogenne, niemające żadnego widocznego podłoża organiczno – fizjologicznego. Z kolei w podłożu emocjonalno ? stresowym dochodzi do zakłócenia percepcji sytuacji wraz ze wzrostem napięcia emocjonalnego. W wyniki tego wzrostu jednostka przeżywa przez dłuższy czas silny niepokój, który czasem przeradza się w lęk.
Przyczyny nerwic:
1.Czynniki biologiczne
– stan układu nerwowego
-rola neurotransmiterów
-dziedziczne i wrodzone cechy temperamentalne reaktywność i aktywność
2. Wymagania społeczne/pozycje i role społeczne
-rodzina
-praca
-szkola
3. Przeżycia traumatyczne
– przewlekły stres
-urazy psychiczne
Zaburzenia pod postacią somatyczną nie wynikają z choroby somatycznej i fizycznej tylko powstają pod wpływem stresu i zakłócają układ wegetatywny jednostki
Klasyfikacja zaburzeń nerwicowych:
- Zaburzenia lękowe
- Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne (nerwica natręctw) dzielą się na:
- W postaci fobii
- Z napadami lęku (lęk paniczny)
- Fobie społeczne
- Z przewagą myśli natrętnych
- Z przewagą czynności natrętnych (rytuały)
- Zespół mieszany ? myśli i czynności natrętnych
- Zaburzenia występujące po postacią somatyczną (nerwica hipochondryczna)
- Zaburzenia neurasteniczne (nerwica neurasteniczna)
- Neurastenia hipersteniczna
- Neurastenia hiposteniczna (niskie objawy)
- Zaburzenia dysocjacyjno – konwersyjne (nerwica histeryczna)
- Zaburzenia dystniczne (nerwica depresyjna)
Zaburzenia nerwicowe występujące pod postacią somatyczną i związane ze stresem mają dwie kategorie objawów: objawy osiowe , które muszą wystąpić w każdym typie nerwicy oraz objawy brzeżne, charakteryzujące konkretny typ nerwicy.
Do objawów osiowych należą:
– lęk -> niepokój wewnętrzny nieuprzedmiotowiony ani upodmiotowiony. Występuje w 3 formach:
- lęk stały
- lęk napadowy
- lęk fragmentaryczny (dotyczące określonej części ciała)
-zaburzenia wegetatywne związane z układem krążenia, pokaramowo-jelitowym, oddechowym i nerwowym
-egocentryzm nerwicowy-> zamknięcie się pacjenta w kokonie własnych myśli, przeżyć, doznań, które są wewnętrznym niepokojem
-błędne kolo
Zaburzenia neurasteniczne (nerwica neurasteniczna)
- Objawt osiowe
- Objawy brzeżne neurastenii hiperstenicznej
– objawy emocjonalne (rozdrażniene, impulsyność, agresja werbalna, silne pobudzenie emocjonalne i motoryczne bez kontroli emocji)
-objawy fizjologiczne (kask neurotyczny ?silne bóle glowy, zaburzenia snu)
Objawy neurastenii hipostenicznej
-objawy emocjonalne (zmęczenie fizyczne i psychiczne), znużenie psychiczne, szybkie zmiany stanów uczuciowych: smutek, okresowy brak sensu życia)
-objawy fizjologiczne (zaburzenia łaknienia, zaburzenia snu)
Etiologia hiper i hipostenii:
-przeciążenie emocjonalne (nałożenie się wielu problemów i stresów)
-cechy osobowości A (aktywna, dążaca do celu, osoba chce sama do czegoś dojść)
-typ układu nerwowego i poziom odporności psychicznej
Zaburzenia natrectw:
- Objawy osiowe
- Objawy brzeżne
– natrętne myśli, które uaktywniają się w porze późno wieczornej i nocnej
-czynności natrętne przybierające z biegiem czasu formę rytuałów
Etiolgoia:
Psychoanaliza: zaburzenie to łączone jest z fiksacją edypalną lub masochistyczną. Powtarzanie pewnych czynności jest początkowo obroną psychiki przed lękiem, a następnie przejawia się w czynności przymusowe.
Behawioryzm zakłada ze obsesje i kompulsje są próbą obniżenia poziomu lęku. Badania dowodzą, że towarzyszący dzieciom typ lękowo – unikający powoduje, że w dorosłym życiu cierpią na zaburzenia obsesyjno – kompulsywne, polegające na dużej kontroli. Emocje rodziców ujawniane podczas procesu wychowania powodują, że dziecko dąży do wyzbycia się własnych emocji, fantazji i impulsów, a polega to przede wszystkim na kontroli.
Psychologia poznawcza ? osoby z zaburzeniami cechuje dążenie do bycia kompetentnym, osiągającym sukces i unikającym dezaprobaty własnej i otoczenia oraz należy podnosić zaniżone poczucie własnej wartości. Nieuniknione błędy i niepowodzenia w osiąganiu ideałów prowadzą do samokarania i potępienia. Objawy rytuał – obsesja dają złudzenie zapobiegania niekorzystnym wydarzeniom.
Biologiczne przyczyny paniki:
- Podwyższone napięcie układu
- Wzrost uwalniania katecholaminy
- Wzrost stężenia serotoniny lub dopaminy
- Nadczynność miejsca sinawego
- Nadczynne ośrodki w korze skroniowej
- Niski poziom GABA kwasu gamma-aminomasłowego
Psychiczne przyczyny paniki:
- Nieświadome impulsy seksualne lub agresywne (psychoanaliza)
- Mechanizm obronny
- Warunkowanie relacji na frustracje lub stres (behawioryzm)
- Naśladowanie wzorów zachowań rodziców (teoria społecznego uczenia się)
About the author