Zaburzenia psychosomatyczne

Zaburzenia psychosomatyczne

Zaburzenia psychosomatyczne to choroby przede wszystkim o podłożu psychicznym. Dzielą się na:

  • zaburzenia organiczne, w których czynniki psychiczne są jednym z czynników etiopatologicznym
  • zaburzenia czynnościowe, których przyczyną występowania są czynniki psychiczne w postaci zaburzeń pod postacią somatyczną oraz zaburzenia dysocjacyjnych.
Zaburzenia czynnościowe Zaburzenia organiczne
 

Układ pokarmowy: nudności i wymioty psychogenne, AN, zespół rzekomo wrodzony, zaparcia, stany kurczowo-wydzielnicze jelita grubego

Układ pokarmowy: choroba wrzodowa, wrzodziejące zapalenie jelita grubego
 

Układ krążenia: częstoskurcz napadowy, omdlenia, dolegliwości w okolicy serca, np. bóle, kłucia

 Układ krążenia: choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie, migrena
Układ oddechowy: kaszel, duszność, objaw zatkanego nosa  

Układ oddechowy: dychawica oskrzelowa, nieżyt nosa

 Skóra świąd, nadmierne pocenie się  

Skóra: atopowe zapalenie skóry, pokrzywka, łuszczyca, trądzik łysienie

 

Układ moczowo- płciowy: moczenie się, częste oddawanie moczu, zaburzenia wzwodu, bolesne spółkowanie, przedwczesny wytrysk

 

Układ wydzielania wewnętrznegocukrzyca, nadczynność tarczycy

 Układ mięśniowo-szkieletowy: drżenia, niedowłady, bóle głowy  

Choroby układu ruchu: reumatoidalne zapalenie stawów, zespół bólowy okolicy lędźwiowo-krzyżowej

 

Inne: bezgłos, mówienie szeptem, jąkanie, zawroty głowy,bóle w przeróżnych okolicach ciała

 Inne: jaskra, otyłość

Zaburzenia pod postacią somatyczną dotyczą objawów somatycznych, zaburzeń hipochondrycznych, nerwic narządowych. Chodzi tu o skargi somatyczne sugerujące chorobę fizyczną, przy jednoczesnym braku zaburzeń somatycznych, które mogłyby tłumaczyć objawy. Pacjent nie ma kontroli nad objawami, występuje nadmierne koncentrowanie się na sprawach zdrowia. Występują u osób narażonych na liczne sytuacje stresowe, o negatywnym obrazie siebie i niskiej samoocenie. Jest to doświadczanie słabej ekspresji emocji, chłodu uczuciowego przy jednoczesnym zwracaniu uwagi na skargi somatyczne.

Zaburzenia dysocjacyjne to utrata kontroli nad ciałem, zachowaniem, czuciem, pamięcią bez schorzeń somatycznych w związku czasowym ze stresem i silnymi mechanizmami zaprzeczania problemom, jak: amnezja, fuga, trans i opętanie, osobowość mnoga. Można zauważyć tu niski próg wrażliwości na ból, zaburzenia komunikacji werbalnej, impulsywność. W rodzinie z tego typu problemem często obserwowane są konflikty, sztywność wzorców i postaw, nieprawidłowe wzorce rodzicielstwa (odrzucająco-nadmiernie chroniące), maltretowanie fizyczne, i wykorzystywanie seksualne.

Należy wyróżnić pięć wzorców wadliwych interakcji rodzinnych :

  • usidlenie, uwikłanie (potrzeba bliskości, podporządkowanie rodzinie, dominacja zasady lojalność, trudność w ekspresji emocji, zwłaszcza negatywnych, wszyscy żyją nawzajem swoim życiem)
  • nadmierne ochranianie (przeświadczenie o licznych niebezpieczeństwach i zagrożeniach ze strony świata zewnętrznego)
  • sztywność (wszelkie zmiany wywołują silny lęk, nasilają się mechanizmy stabilizujące, istotne znaczenie ma panowanie nad sobą)
  • mała tolerancja konfliktów (negowanie różnic i konfliktów oraz zdolność ich rozwiązywania, istotne znaczenie ma utrzymanie rodzinnej harmonii)
  • włączanie dziecka w relacje małżeńskie (rodzice są niezdolni do otwartego konfliktu. Czynniki zapobiegające temu to zjednoczenie się w sprawowaniu opieki nad dzieckiem i zmiana dotychczasowego nieujawnionego konfliktu w konflikt rodzicielski związany z problemami dziecka)

Do przyczyn powstawania zaburzeń psychosomatycznych należy zaliczyć doświadczanie negatywnych uczuć szczególnie tych długotrwałych. Im częściej osoba ma styczność z tego typu emocjami, tym większe szanse że zachoruje. W konsekwencji rodzi się stres, który ma swoje ujście w napięciu emocjonalnym. Powiązany nie tylko z konfliktami ale także z sytuacjami, z którymi musimy się zmagać, aby sprostać wymagania świata zewnętrznego. Stres powoduje spadek poziomu gospodarki elektrolitowej, a tym samym obniża naszą odporność. Długotrwałe utrzymywanie się sytuacji stresowych przyczynia się do pogorszenia stanu zdrowia, w postaci miażdżycy czy zwyrodnień mięśnia sercowego. Hormonem stresu jest kortyzol, który ma na celu odkładanie energii w organizmie, nie zważając na inne czynności. Kortyzol występuje, wtedy gdy coś się dzieje. Jeśli dochodzi do takich sytuacji codziennie, to organizm produkuje go bez przerwy, co wpływa niekorzystnie. Oprócz stresora, ważną rolę ogrywa także zdolność do radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych. Ta zdolność radzenia sobie zależy od osobowości, częstości stresora oraz od umiejętności reagowania na stresor w aspekcie fizjologicznym. Zarówno sposób myślenia jak i odbierania i ujawniania emocji ma wpływ na tendencję do reagowania organizmu. Jak już zostało wspomniane powyżej, pewne cechy osobowości również mogą przyczynić się do reakcji na sytuacje stresowe. Należy zaliczyć do nich ponadprzeciętny iloraz inteligencji, podatność na poziom lęku oraz staranność, dokładność jak i namolność. Jednakże cechy te ujawniają się autonomicznie. Badanie dowodzą, że przyczyn zaburzeń psychosomatycznych należy dopatrywać się w takich czynnikach jak: płeć, wiek, wykształcenie, warunki domowe, sytuacja życiowa.

About the author

admin administrator