Poradnia — Psycholog Myszków

Gwałt – jak wyjść z ciężkiej traumy?

Podręcznikowa definicja określa gwałt jako odbycie stosunku fizycznego wbrew woli drugiej osoby, przy użyciu siły, groźby czy też zastraszenia. Niesie on za sobą upokorzenie i zdegradowanie ofiary do poziomu obiektu, mającego zaspokoić potrzebę fizycznego obcowania na którym można wyładować swoją złość, agresję, siłę czy zamiłowanie do przemocy. Gwałt niesie za sobą nie tylko traumę psychiczną ale również fizyczną. Jak ofiara gwałtu może sobie pomóc? Gdzie może szukać pomocy i jak poradzić sobie z największą życiową traumą? Dowiesz się tego, czytając poniższy artykuł.

1. Pierwsza reakcja po gwałcie

Trauma zgwałcenia jest odmianą stresu pourazowego i składa się z trzech faz:

ostrej reakcji pourazowej – może trwać od kilku dni do nawet kilku tygodni po gwałcie,
dostosowaniu – jest to próba powrotu do normalnego życia,
renormalizacji – ofiary gwałtu traktują ten rodzaj napaści seksualnej jako jedno z doświadczeń życiowych.

W przypadku ostrej reakcji pourazowej należy zaznaczyć, iż nie ma jednej, określonej reakcji na gwałt. W większości przypadków jednak wyróżnić można trzy typowe rodzaje zachowań. W pierwszym momencie ofiara doznaje ataku histerii, płaczu, niepohamowanego lęku (zachowania ekspresyjne). Zdarza się że kobieta w pierwszej fazie, zdaje się być pozbawiona wszelkich emocji (zachowania kontrolowane) lub jest całkowicie zdezorientowana, nie wie co się stało i zachowuje się jak po wybudzeniu z głębokiego transu (szok, niedowierzanie).

W ostrej reakcji pourazowej kobietom bardzo często towarzyszą także takie zachowania jak obsesyjne mycie się, wymioty, nudności, otępienie, osłabiona czujność, zaburzenia pamięci.

Przy fazie drugiej czyli dostosowaniu, kobieta czuje wewnętrzny zamęt. Etap ten może trwać miesiącami, a nawet latami. Ofiary gwałtu starają się bagatelizować całą sytuację, udając że wszystko jest w porządku i nic się nie wydarzyło. Potrafią tłumić w sobie całe zajście i nie mówić o tym nikomu. Są jednak i takie przypadki w których poszkodowane kobiety ciągną w przeciwną stronę to znaczy bardzo dramatyzują, nie potrafią przestać o tym myśleć ani mówić. Ciągle analizują zaistniałą sytuację, szukają jej przyczyny, starają znaleźć wyjaśnienie, dlaczego do tego doszło. Często też stosują się do ucieczki jak wyprowadzenie do innego miasta, zerwanie wszelkich dotychczasowych kontaktów, zmiana pracy, zmiana wyglądu a nawet zmiana nazwiska.

Z kolei w przypadku renormalizacji, ofiary gwałtu sprowadzają ten rodzaj napaści na poziom zwykłego doświadczenia życiowego na którym nie skupiają większej uwagi. W tej fazie ofiara dystansuje się do tego wydarzenia, nie ma poczucia wstydu, ani nie czuje się winna.

Generalnie ofiarom przemocy seksualnej towarzyszy ogólne pogorszenie stanu zdrowia. Pokrzywdzone kobiety stają się na ogół:

lękliwe,
odczuwają ciągły strach i niepokój,
czują się bezradne,
są nadmiernie czujne,
wpadają w depresję,
pogorszeniu ulegają ich dotychczasowe kontakty w rodzinie oraz z najbliższymi osobami,
pojawiają się wahania nastroju,
wrogość,
agresja,
zaburzenia snu,
koszmary senne,
samookaleczenia,
sięganie po różnego rodzaju używki i leki.

Jednak powszechną reakcją obronną podczas przechodzenia traumy jest wszechobecny lęk i nieufność. Kobieta nie chce nigdzie chodzić ani przebywać sama, czuje strach a nawet obrzydzenie w stosunku do mężczyzn, boi się bliskości w jakiejkolwiek postaci, nie pozwala się dotknąć, ani stać zbyt blisko siebie. Boi się obcych ludzi a czasem, kiedy strach i lęk przejęły kontrolę nad umysłem, kobieta potrafi w ogóle nie wychodzić z domu, nie odbierać telefonów i nie dawać znaków życia. Najchętniej zapadłaby się pod ziemię.

2. Jak reaguje rodzina i najbliżsi?

Reakcja najbliższych na gwałt ma istotny wpływ na to, jak pokrzywdzona kobieta poradzi sobie z zaistniałą sytuacją i późniejszą traumą. Rodzina i najbliższe otoczenie przeważnie jest wstrząśnięta i zszokowana. Towarzyszy im nie mniejsza złość, ból, frustracja i trudność z pogodzeniem się z faktem, że ktoś skrzywdził bliską im osobę. Czasem nie wiedzą w tym wszystkim, jak należy pomóc pokrzywdzonej i jak z nią rozmawiać. Boją się poruszać ten temat gdyż nie chcą poruszać lawiny traumatycznych wspomnień. Często też rodzice, rodzeństwo, mąż czy najbliższa przyjaciółka obwiniają siebie za całe zajście i nie umieją wybaczyć sobie, że nie zapobiegli tragedii.

Zdarza się że reakcja otoczenia ma zgoła inne oblicze i potrafi obwiniać samą poszkodowaną. Ofiara gwałtu słyszy takie wymówki jak “Po co tam poszłaś?!”, “Jakbyś Nas posłuchała, to nic by się nie stało!”, “Skoro się tak ubrałaś, to się nie dziw że tak się stało!” i wiele podobnych. To oczywiście można śmiało zaliczyć do przypadków patologicznych, kiedy to rodzina i najbliżsi zamiast być wsparciem dla poszkodowanej, tylko bardziej pogłębiają jej traumę i zagubienie.

3. Gdzie ofiara gwałtu może szukać pomocy?

Bardzo ważna jest pomoc udzielona bezpośrednio po zgwałceniu. Kobieta powinna niezwłocznie zgłosić się na pogotowie, na policję lub do ośrodka interwencji kryzysowej. Niezwykle istotne jest aby kobieta bezpośrednio po napaści zgłosiła się na pogotowie, gdzie zostanie jej udzielona pomoc w szerokim zakresie. Obejmuje ona m.in. badanie w kierunku wykluczenia ciąży, zakażeń przenoszonych drogą płciową oraz zabezpieczenia ewentualnych śladów dokonanego czynu.

Ponadto na pogotowiu ratunkowym pokrzywdzona kobieta otrzyma nie tylko fachową opiekę i pomoc medyczną, ale może tam porozmawiać z ludźmi którzy wytłumaczą jej że nie jest winna temu, co się wydarzyło. To pomoże w utwierdzeniu jej w przekonaniu że osoba która ją skrzywdziła, popełniła poważne przestępstwo za które musi odpowiedzieć. Kobiecie zostanie udzielona pomoc psychologiczna a także prawna dzięki której, może ustalić dalsze postępowanie.

Należy również poinformować organy ścigania które dzięki szybkiemu zgłoszeniu, mają większą szansę na złapanie winowajcy i postawienie go przed sądem.

4. Jak wygląda leczenie traumy po gwałcie?

Powrót do pełni zdrowia zarówno fizycznego jak i psychicznego, jest powolnym procesem. Nie jest ani łatwy, ani bezbolesny. Aby wyleczyć traumę po gwałcie, ofiara musi wyrzucić z siebie całą złość i wszystkie złe emocje, które w niej siedzą a co za tym idzie, musi o tym opowiedzieć i tym samym wrócić pamięcią do traumatycznych zdarzeń. Jest to jednak konieczne aby mieć poczucie, że jest rozumiana. Nie da się jasno określić ile taka terapia może potrwać, to jest kwestia indywidualna. Leczenie nie sprawi, że gwałt zacznie być traktowany tak, jakby nigdy nie miał miejsca. Terapia ma za zadanie pomóc kobiecie w oswojeniu się z tym wydarzeniem i nauczyć się z tym żyć. Polega na pokazaniu skuteczniejszych sposobów w radzeniu sobie z tym wydarzeniem i na uwolnieniu się od lęku.

Wampir energetyczny. Kto nim jest i jak się przed nim uchronić?

Choć dla wielu to określenie może brzmieć zabawnie, to warto wiedzieć że osoby tak określane do zabawnych nie należą. Takim sformułowaniem określani są ludzie którzy swoim zachowaniem, cechami charakteru i sposobem bycia dosłownie wysysają z ludzi całą energię, wprawiając w kiepski nastrój i dążą do tego, aby być stale w centrum uwagi. W poniższym artykule przybliżamy postać wampirów energetycznych oraz podpowiadamy, jak się przed nimi bronić (oczywiście nie mamy tu na myśli czosnku ani wody święconej).

1. Kogo określamy wampirem energetycznym?

Wampirem energetycznym nazywamy osobę na której w ogóle nie można polegać, nie można na nią liczyć w żadnej kwestii, nie stanowi dla drugiej osoby żadnego wsparcia. Funkcjonuje zupełnie na odwrót wysysając całą jej energię. Oczekuje ciągłego zainteresowania, motywowania, pocieszania, chwalenia, podbudowywania. Chce czuć się ciągle dowartościowywany i nie przeszkadza mu to, że ludzie robią to na siłę. Najważniejsze jest jego dobre samopoczucie, nie obchodzi go to, że ludzie po rozmowie z nim czują się zmęczeni i tracą wszelką energię.

Wampir energetyczny często działa świadomie, wówczas życie z nim jest szczególnie trudne a jego samego, można śmiało określić jako osobę perfidną. Wykorzystuje swoje najbliższe otoczenie, swoich najbliższych do osiągnięcia swoich celów. Potrafi świetnie manipulować, żąda nieustannej uwagi a nawet potrafi rozsiewać plotki na temat najbliższych mu osób.

Są również takie wampiry energetyczne, które działają nieświadome. Nie zdają sobie sobie sprawy ze swojego egocentryzmu i złego zachowania. Uważają siebie za wiecznie skrzywdzonych, o swoje niepowodzenia oskarżają wszystkich dookoła, otaczającym im ludziom przypisują nieszczere intencje. Wydaje im się że otoczeniu zależy tylko na tym, aby go skrzywdzić. Bywa że są źli na cały świat, że wszystko jest przeciwko nim. Bez przerwy szukają zainteresowania wśród innych.

2. Jakie są typy wampirów energetycznych?

Wampira energetycznego można poznać nie tylko po tym, kiedy po spotkaniu z nim czujemy się znacznie gorzej, spadła nam energia, humor uległ pogorszeniu mimo że, wcześniej byliśmy pełni energii i humor dopisywał. W psychologii wampiry energetyczne dzieli się na pięć typów:

Aktor

Osoby zaliczane do tej grupy zrobią wszystko, aby tylko zdobyć akceptację i uznanie otoczenia. Ich głównym celem jest przedstawienie siebie w jak najlepszym świetle i ukryciu wszelkich wad i złych cech. Przypisują je innym osobom. Co jest bardzo charakterystyczne dla takich osób to ogromne opanowanie, nigdy nie wpadają w złość za to dają wyraz swojej pogardy wobec innych ludzi. Takie zachowania najczęściej spotyka się u starszych pań, które co niedzielę chodzą do kościoła ale są ostatnie aby pomóc bliźnim w potrzebie.

Aspołeczny hedonista

Ten typ wampira charakteryzuje brak poważania dla wszelkich norm społecznych. Uwielbia wielkie wyjścia, huczne imprezy do białego rana, chętnie sięga po różnego rodzaju używki, celebruje tzw. przygody na jedną noc. Nie znosi kiedy jest nudno i nic się nie dzieje. W rozmowie jest bardzo męczący ponieważ w ogóle nie pyta i nie interesuje się sprawami innych, tylko zawsze ukierunkowuje rozmowę na swoją osobę. Potrafi przy tym nieźle kłamać, oszukiwać, obgadywać, rozsiewać plotki. Wszystko tylko po to, aby utrzymać zainteresowanie i stworzyć niejako atmosferę napięcia. Nie mają dla niego znaczenia konsekwencje danego zachowania, to że określonymi czynami czy słowami może kogoś zranić.

Narcyz

Są to osoby o ogromnym ego i całkowitym braku wyrzutów sumienia. Zazwyczaj działają nieświadomie, w ich intencji nie leży celowe krzywdzenie i ranienie ludzi. Oni zwyczajnie nie zastanawiają się nad tym jak się zachowują i jak postępują. Często są bardzo niewdzięczni, nie dziękują drugiej osobie za udzieloną pomoc. Lubią obwiniać innych za swoje niepowodzenia. Do tej grupy można śmiało zaliczyć wszystkich wujków, dziadków i innych ancymonów którzy uważają że powodem ich niepowodzeń czy umiarkowanego sukcesu życiowego, to efekt działania złych ludzi.

Obsesyjno-kompulsyjny

Należą do nich perfekcjoniści i osoby bardzo dbające o szczegóły. Potrafią dostrzec najmniejszą drobnostkę, ale nie dostrzegają całości, która jest ułożony z tych właśnie drobnostek. Nie tylko nie potrafią zaakceptować ludzi którzy nie są tak dokładni jak oni, ale też uważają że nikt im nie dorówna. Jest to typ który uważa że zawsze ma rację, czuje się dobrze w sytuacji kiedy inni się denerwują, czymś stresują czy martwią. Chcą mieć nad wszystkim kontrolę, nad wszystkim i wszystkimi panować. Za wampira obsesyjno-kompulsywnego można uznać despotycznego rodzica czy szefa stosującego mobbing.

Typ paranoidalny

To wizjoner, nieustannie poszukujący Prawdy. Dostrzega rzeczy, których inni nie widzą. Jednak można w tym przypadku poddać w wątpliwość fakt, czy te rzeczy naprawdę istnieją. Typ paranoidalny jest bardzo pewny siebie i swoich wierzeń. Jest nieufny w stosunku do osób które wątpią w jego wizje i poglądy. W życiu kieruje się uprzedzeniami,stereotypami i wszędzie widzi spisek. Do tego typu wampirów można zaliczyć choćby zazdrosnych partnerów.

3. Jak bronić się przed wampirem energetycznym?

Sposobów na obronę przed wampirami energetycznymi jest kilka. Wszystko zależy od tego, z jakim typem wampira mamy do czynienia i wszelkie metody walki z nimi, muszą być dostosowane do właściwego typu.

W przypadku wampira aktora, najlepiej pozostać obserwatorem jego przedstawienia i nie dać się wciągnąć do obsady. Nie należy wdawać się z nim w dyskusję tylko odpowiadać krótko i rzeczowo. Czasem, dla zwykłego świętego spokoju, można go trochę pochwalić żeby

Gdy mamy do czynienia z antyspołecznym hedonistą wówczas ani na chwilę nie można stracić czujności, na co on tylko czeka. Należy go uważnie słuchać, nie dać się nabrać na nieszczery uśmiech i brać poprawki na wysnuwane przez niego historie. Aspołeczny hedonista uwielbia snuć intrygi, ucieka się do różnych podstępów dlatego niezwykle istotne jest być czujnym i nie dać się wciągnąć w jego gierki.

Z kolei najlepszą metodą obronną przed narcyzem będzie zakomunikowanie mu wprost, spokojnym i zrównoważonym głosem, że jego zachowanie, słowa nas ranią, że jego postępowanie nas skrzywdziło, zabolało. Warto go dosadnie o tym uświadomić.

Natomiast jeśli mowa o typie obsesyjno-kompulsywnym, to należy stawiać wyraźne granice i być bardzo konsekwentnym. Nie można ulegać nawet w najmniejszym stopniu bo zostanie to wykorzystane. Takiej osobie należy pokazać że mamy swoje zdanie, swoje poglądy i nie pozwolimy nad sobą panować ani dyskredytować. Życie z osobą, która chce stale kontrolować innych nie należy do najłatwiejszych.

Chcąc obronić się przed wampirem paranoidalnym, najlepiej zrobimy jeśli nie będziemy się wdawać z nim w żadne dyskusje. Wszelkie próby podjęcia rozmowy na dany temat należy ucinać i kierować rozmowę na inny temat.

Hazardzista w rodzinie. Jak wyrwać najbliższych ze szponów nałogu?

Nałóg hazardowy to choroba, która pochłania nie tylko samego uzależnionego ale wpływa również na jego najbliższe otoczenie i rodzinę. Skutki mogą być katastrofalne od problemów finansowych po zszargane nerwy i zniszczoną psychikę. Chory traci kontrolę nie tylko nad nałogiem ale przede wszystkim nad własnym życiem. Aby skutecznie pomóc osobie uzależnionej od hazardu, należy w pierwszej kolejności poznać czym jest ta choroba, jak myśli i co czuje uzależniony, ponieważ pozwoli to nie tylko go zrozumieć ale również znaleźć rozwiązanie patowej sytuacji. O tym opowiemy w poniższym artykule.

1. Kiedy można mówić o nałogu hazardowym?

W psychologii uzależnienie od hazardu określane jest jako choroba ukryta. Na pierwszy rzut oka, nic nie wskazuje na uzależnienie. Choroba nie daje żadnych oznak fizycznych, jak w przypadku narkomanów czy alkoholików. Ciężko również stwierdzić kiedy mowa o hazardziście zwyczajnym, a kiedy o patologicznym. Granica między tymi dwoma przypadkami jest bardzo cienka.

Zwyczajny hazardzista to osoba, który lubi grać w gry losowe, na automatach i, maszynach czy obstawia zakłady bukmacherskie. Jednak dzieje się to sporadycznie, ma charakter rozrywkowy i jest to dla niego czysta forma zabawy. Cechą charakterystyczną patologicznego hazardzisty jest natomiast obsesyjna chęć do grania, która z czasem nabiera takich rozmiarów, że w sposób bardzo destrukcyjny wpływa na wszystkie sfery jego życia.

Uzależnienie od hazardu rozwija się stopniowo. W początkowej fazie nikt z otoczenia uzależnionego nie zauważa, że dzieje się coś niedobrego. W dzisiejszych czasach bardzo dużo ludzi kupuje losy czy obstawia zakłady. Jednak są wśród nich osoby, które mają predyspozycje do tego, aby przekroczyć granicę dzielącą zwykła rozrywkę od poważnego uzależnienia. Najczęściej w szpony takiego nałogu wpadają osoby które za wszelką cenę chcą odnieść sukces, udowodnić sobie oraz innym że potrafią wiele osiągnąć. Zdarza się że wykazują cechy narcystyczne, przekonane o swoich zdolnościach i umiejętnościach. Głęboko wierzą że osiągną sukces i nie poprzestaną w swoich działaniach, dopóki nie osiągną zamierzonego celu. W grupie ryzyka znajdują się również osoby o niskiej samoocenie oraz te, które doświadczyły traumatycznych przeżyć i w ten sposób, odreagowują wszystkie negatywne emocje z tymi przeżyciami związanymi.

2. Jakie zachowania towarzyszą hazardziście?

Patologicznemu uzależnieniu od hazardu, towarzyszy ciągła obsesja i natrętne myśli, które nie pozwalają skupić uwagi na żadnej innej czynności. Fascynacja i pociąg do gier, skutkuje pogorszeniem kontaktów towarzyskich, pogorszeniu ulegają relacje rodzinne oraz zaniedbywanie obowiązków zarówno domowych, jak i zawodowych. Patologiczni hazardziści potrafią zachowywać się irracjonalnie i niezrozumiale porzucając pracę, rodzinę, zaciągając coraz większe pożyczki, kredyty, zastawiając w lombardach cenne i wartościowe przedmioty w tym, rodzinne pamiątki. Oczywiście sami uzależnieni nie widzą w takim zachowaniu niczego złego. Uważają że jest to potrzebne i że wszystko szybko uregulują oraz spłacą ponieważ są przekonani, że za chwilę wygrają ogromne sumy. Wiadomo że w rzeczywistości jest zupełnie inaczej. Takie zachowanie powoduje szereg problemów finansowych a uzależniony traci zaufanie rodziny swojego otoczenia. Jednak patologiczny hazardzista w ogóle o tym nie myśli. Jest tak skupiony na rozgrywaniu swojej strategii i zdobywaniu potrzebnych środków, że bez względu na konsekwencje będzie dążył do osiągnięcia swojego celu.

Cechą charakterystyczną patologicznego hazardzisty są również notoryczne kłamstwa, których celem jest ukrycie rzeczywistego wymiaru problemu. Wymyślane historie są bardzo wiarygodne i często rodzina nie podejrzewa, że z ich bliskim dzieje się coś złego.

3. Co się dzieje w głowie hazardzisty?

Wszystkie jego myśli skoncentrowane są na obstawianiu zakładów i graniu. Jest to świat marzeń, wielkich pieniędzy i poczucie, że po zdobyciu upragnionej sumy, świat będzie dla nich stał otworem. Rozmyślają o luksusie i bogactwach, na które będą mogli sobie pozwolić. Jest to rzecz jasna zaburzenie rzeczywistego obrazu i patrzenie na życie przez krzywe zwierciadło. Uzależniony przestaje logicznie i racjonalnie myśleć. Przyświeca mu jeden cel i dla jego osiągnięcia, zdolny jest do wszystkiego. Podobnie jak w przypadku innych uzależnień, chory w pierwszej kolejności nie przyznaje się do uzależnienia i aby jeszcze bardziej w to uwierzyć, wymyśla kolejne kłamstwa i historyjki, aby jak najdalej odsunąć od siebie myśl o uzależnieniu. Jest to typowy mechanizm obronny polegający na racjonalizacji, wypieraniu i zaprzeczaniu oczywistym faktom. Ciągle snute i wymyślane kłamstwa, to sposób na ucieczkę przed problemem. Patologicznemu hazardziście towarzyszy przekonanie że zawsze, kiedy tylko będzie chciał, może przestać grać. Oprócz kłamstw, chory notorycznie oszukuje i manipuluje swoim otoczeniem. Obiecuje poprawę i składa obietnice bez pokrycia jednak robi to w tak umiejętny sposób, że rodzina w to wierzy.

4. Jak żyć i postępować z hazardzistą?

Podobnie jak sam uzależniony, rodzina wypiera myśl o uzależnieniu i szuka szeregu wytłumaczeń oraz usprawiedliwień dla jego zachowania. Jest to oczywiście duży błąd ponieważ to tylko utwierdza chorego w przekonaniu, że wszystko jest z nim w porządku. Rodzina i najbliższe otoczenie, musi konieczne dostrzec że ich bliskiego pochłonął nałóg z którym sam sobie nie poradzi. Wsparcie i zrozumienie najbliższych odgrywa kluczową rolę w walce z uzależnieniem.

Hazardzista powinien ponosić konsekwencje swoich czynów i brać za nie odpowiedzialność, jednak robienie wyrzutów i wszczynanie kłótni nic tu nie pomoże, a może jeszcze bardziej zaognić sytuację. Nie należy chorego szantażować, grozić zwłaszcza jeżeli są one bez pokrycia. Jeżeli uzależnionego szantażuje się porzuceniem czy wyrzuceniem z domu ale się tego nie robi, to takie słowa nie będą miały żadnego znaczenia. Z chorym trzeba dużo rozmawiać, okazać mu wsparcie, zrozumienie, mówić otwarcie o uczuciach, obawach.

Oczywiście życie z partnerem uzależnionym od hazardu nie jest łatwe. Przekłada się ono na wszystkie sfery życia zarówno emocjonalnego, rodzinnego jak i finansowego. Długotrwałe uzależnienie prowadzi do degradacji życia w każdym jego aspekcie oraz powoduje utratę poczucia bezpieczeństwa w rodzinie. Bardzo łatwo wpaść w pułapkę współuzależnienia. Hazardzistą zostaje się do końca życia więc należy pamiętać o tym że nawet wtedy, kiedy chory podejmuje terapię i trzyma się jej zaleceń, to choroba może nawrócić i to ze zdwojoną siłą. Aby zminimalizować ryzyko powrotu do uzależnienia należy unikać grania z chorym w jakiekolwiek gry oraz miejsc, które mogłyby być dla niego impulsem do ponownego grania. Konsekwencją patologicznego hazardu jest całkowity rozpad więzi rodzinnych, rozwód, utrata praw rodzicielskich, zwolnieniem z pracy a nawet, w sytuacjach iście patologicznych, bezdomnością.

5. Gdzie szukać pomocy dla hazardzisty?

Terapię można rozpocząć na każdym etapie uzależnienia. Każdy moment jest dobry, aby odzyskać kontrolę nad własnym życiem. Jednak uzależniony sam nie przejdzie przez ten proces. Bardzo istotna jest tutaj rola najbliższego otoczenia i rodziny. Aby leczenie było skuteczne, chory musi dobrowolnie poddać się terapii a co za tym idzie, musi sam zrozumieć istotę problemu. Zmuszanie uzależnionego do odwyku, nie ma najmniejszego sensu ponieważ nie będzie on wykazywał woli współpracy, ani chęci podjęcia leczenia. Konieczne jest zatem uświadomienie uzależnionemu istoty choroby oraz wszystkich powstałych w jej wyniku konsekwencji. Rozmowy, próby wytłumaczenia i zobrazowania zaistniałej sytuacji, mogą być impulsem do zmian.

Leczenie chory może podjąć w specjalistycznych ośrodkach odwykowych, gdzie profesjonalna kadra lekarzy, psychiatrów i psychoterapeutów kompleksowo zajmuje się każdym przypadkiem. Terapia dostosowana jest do indywidualnego przypadku, brany jest pod uwagę stopień uzależnienia oraz predyspozycje chorego. Zarówno w kwestii terapii indywidualnej jak i grupowej, konieczne jest przepracowanie problemów i mechanizmów, które przyczyniły się do powstania choroby.

Dorosły z zespołem Aspergera. Czy może stworzyć rodzinę?

Zespół Aspergera to nie choroba lecz zaburzenie które w znacznym stopniu, utrudnia nawiązanie relacji międzyludzkich. Dotyka zarówno dzieci jak i dorosłych. O ile w przypadku dzieci, u których zespół Aspergera został wcześnie zdiagnozowany, można leczyć i uczyć się życia na innych zasadach, tak w przypadku dorosłych którzy nie wiedzą że cierpią na ten rodzaj zaburzenia, wspólne życie i budowanie przyszłości może być bardzo trudne. Jednak, nie niemożliwe. Jak żyć z osobą cierpiącą na zespół Aspergera i jakie są metody leczenia, o tym w poniższym artykule.

1. Zespół Aspergera – definicja

Samo określenie pochodzi od nazwiska austriackiego lekarza Hansa Aspergera który w 1944 roku, zauważył pierwsze syndromy u badanych przez niego dzieci w klinice psychiatrycznej w Wiedniu. Ich zachowanie zdecydowanie odbiegało od reszty grupy które, oprócz asymilowania się od rówieśników, cechował wysoki iloraz inteligencji, ciekawe zainteresowania, bogate słownictwo oraz problemy w nawiązywaniu kontaktów z innymi dziećmi, problemy z komunikacją i niezdarne ruchy. W tamtym okresie, występujące objawy określił terminem “psychopatia autystyczna”.

2. Zespół Aspergera – przyczyny

Nie ma jednoznacznych przyczyn występowania zespołu Aspergera. Hans Asperger na podstawie swoich obserwacji badanych dzieci stwierdził, iż może mieć ono podłoże genetyczne. Teoria ta ma silne podstawy poparte dowodami empirycznymi. Zaobserwowano, że zespół Aspergera częściej występuje u dzieci, których rodzice zdradzają pewne symptomy tego zaburzenia. Przypuszcza się również że zaburzenie to może mieć swoje źródła w ekspozycji na teratogeny to znaczy na czynniki zewnętrzne, wpływające negatywnie na rozwój płodu w pierwszych 8 tygodniach od zapłodnienia. Przyczyn można się wówczas dopatrywać w urazach okołoporodowych, uszkodzeniach ośrodkowego układu nerwowego, toksoplazmozie czy dziecięcym porażeniu mózgowym.

mezczyzna-stoi-przy-szybie

3. Zespół Aspergera – objawy

Zespół Aspergera to przede wszystkim trudności w nawiązywaniu relacji międzyludzkich. Wyróżnia się kilka typowych zachowań dla osób cierpiących na ten rodzaj zaburzenia. Należą do nich:

problemy z nawiązywaniem nowych kontaktów – pacjenci z zespołem Aspergera nie narzekają na brak znajomych i przyjaciół. Jednak nie czują potrzeby, aby pozyskiwać nowych znajomych i poszerzać ich krąg. To co łączy go z innymi ludźmi to nie potrzeba bliskości czy kontakt z drugim człowiekiem ale wspólne zainteresowania i pasje. Osoby z zespołem Aspergera najlepiej odnajdują się w dziedzinach związanych z naukami ścisłymi, przyrodniczymi czyli jest to dosyć wąski zakres zainteresowań. Dlatego też trudno jest im znaleźć osoby, które podzieliłyby ich zainteresowania oraz entuzjazm z nimi związany.
trudności z podtrzymywaniem kontaktu – osoby z zespołem Aspergera sprawiają wrażenie zarozumiałych, wyniosłych, przekonanych o własnej wartości, niekiedy nawet wyniosłe. Nie potrafią odczytywać i interpretować sygnałów pozawerbalnych takich jak gestów, mimiki, nie rozumieją ironii i sarkazmu, metafor, wszystko odbierają dosłownie. Podczas rozmowy skupiają się przede wszystkim na temacie rozmowy, a nie kontakcie z drugim człowiekiem. Dlatego też ich zachowanie odbierane jest jako oznaka zarozumiałości, pychy, dużego ego i z tego powodu, spychani są niejako na margines.
zachowania kompulsywne – to odczuwanie potrzeby a nawet wręcz przymusu do powtarzania danej czynności, która służy wyładowaniu napięcia. Osoby z zespołem Aspergera są obsesyjnymi pedantami. Wszystko ma swoje miejsce i nie można go zmieniać, rzeczy muszą być ułożone równo od linijki do linijki, nie wolno niczego przestawiać, zmieniać ustawienia, zdarza się obsesyjne mycie rąk itp.
usztywnione i stereotypowe zachowania – to powtarzanie w kółko tych samych czynności w ten sam sposób. To daje im poczucie komfortu i spokoju psychicznego. Stereotypowe zachowania dotyczą np. chodzenia do pracy tą samą drogą nawet jeżeli oznacza to nadrabianie kilometrów, mycie naczyń w tej samej kolejności itp.
zaburzenia pamięci proceduralnej – polega na wyuczonym i automatycznym wykonywaniu codziennych czynności tak, że człowiekowi z zespołem Aspergera całkowicie wyłącza się myślenie. Nie zastanawia się nad tym co robi po prostu, robi to za automatu. Zdarza się również że niektórzy chorzy postępują zupełnie odwrotnie i bardzo skupiają się nad wykonywaniem danej czynności jak np. nad sznurowaniem butów.
nieprawidłowości percepcyjne – chodzi o nadwrażliwości lub niewrażliwość na bodźce. Osoby z zespołem Aspergera bardzo często borykają się z zaburzeniem czucia głębokiego. Mają np. problem z utrzymaniem równowagi dlatego przez otoczenie postrzegani są jako fajtłapy i niezdary. Inaczej reagują również na bodźce wzrokowe, skupiając się na szczegółach nie dostrzeganych przez innych lub przeciwnie, nie wypatrują niczego szczególnego w otoczeniu i wolą skupiać swoją uwagę na widokach statycznych. Są wrażliwi na hałas, przeszkadzają im rozmowy innych ludzi, śmiech, gwar a nawet najmniejsze szmery i szuranie. Cenią sobie ciszę i spokój.

4. Zespół Aspergera – leczenie

W tym miejscu należy jeszcze raz zaznaczyć, iż zespół Aspergera nie jest chorobą lecz zaburzeniem i nie ma niego lekarstwa. Można jedynie łagodzić objawy poprzez wdrożenie terapii indywidualnej lub grupowej. U dorosłych stosuje się terapię behawioralną, kognitywną lub behawioralno-poznawczą.

Terapia behawioralna ma na celu przekonać chorego do zmiany zachowań na takie, które są powszechnie akceptowane. Pomaga choremu nauczyć się pewnych schematów i rozumieć ich zastosowanie. Z kolei terapia kognitywna, wspiera pacjentów z zespołem Aspergera w pracy nad samym sobą. Aby zakończyła się sukcesem, niezbędna jest obecność terapeuty przewodnika. Podczas terapii behawioralno-poznawczej, pomaga się choremu zrozumieć świat który go otacza oraz zasady, które w nim obowiązują. Pacjent uczy się czym są emocje, jak nauczyć się je wyrażać, dlaczego ich poprawne odczytanie jest tak ważne w kontaktach międzyludzkich.

5. Zespół Aspergera – chory ma szansę na normalne życie

Osoba z zespołem Aspergera ma szansę na założenie rodziny i prowadzenie normalnego życie. Jednak aby życie pod jednym dachem z chorym na Aspergera nie było udręką, obie strony muszą włożyć mnóstwo pracy nad zachowaniem zdrowej relacji. Przede wszystkim, chory musi uczęszczać regularnie na terapię, stosować się do zaleceń terapeuty i nieustannie nad sobą pracować. To niestety ciągła walka ze swoimi przyzwyczajeniami, nawykami oraz praca nad zmianą sposobu myślenia. Również partnerzy osób z zespołem Aspergera muszą wykazać się wyrozumiałością i cierpliwością. Najważniejsze jest zrozumienie że chory inaczej postrzega świat, inaczej go odbiera, jego psychika pracuje na zupełnie innych zasadach i to, co dla Nas jest oczywiste, dla niego wcale nie musi takie być. Bardzo istotne jest wsparcie i pomoc w walce o normalne życie. To praca na całe życie a sukces, osiągną tylko ci najbardziej wytrwali i zawzięci na osiągnięcie zamierzonego celu.

Molestowanie seksualne – gdzie leży prawdziwa istota problemu?

Molestowanie seksualne w ostatnim czasie jest bardzo źle rozumiane. Za molestowanie seksualne uważa się nawet samo spojrzenie przez co oskarżane są osoby, których zachowanie z molestowaniem nie miało nic wspólnego. Dlatego w poniższym artykule przybliżamy prawdziwe oblicze molestowania i zachowania, które noszą znamiona napastowania seksualnego.

1. Molestowanie seksualne – definicja

W kodeksie karnym molestowanie seksualne definiowane jest jako „każde niepożądane zachowanie o charakterze seksualnym, odnoszące się do płci którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności osobistej, w szczególności stworzenie atmosfery wrogiej, poniżającej, upokarzającej, uwłaczającej i zastraszanie; na zachowanie to mogą się składać fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy”.

Zatem w przełożeniu na język potoczny, to różnego rodzaju zachowania, które nie są akceptowane przez drugą osobę, będące dla niej poniżające i naruszające jej godność. Molestowanie seksualne często jest związane z poczuciem i wykorzystywaniem władzy, pozycji i wpływów. Może dotyczyć zarówno kobiet, jak i mężczyzn

2. Jak rozpoznać molestowanie seksualne?

Aby mieć pewność że druga osoba faktycznie dopuszcza się zachowań kwalifikujących je pod molestowanie seksualne i nie oskarżyć pochopnie drugiego człowieka, przedstawiamy zachowania typowe dla tego typu zjawiska.

Molestowanie seksualne ma następujący charakter:

słowny – dwuznaczne propozycje, gwizdanie na widok kobiety, tzw. końskie zaloty, wulgarne i seksistowskie żarty, nieprzyzwoite wypowiedzi, naśmiewanie się, dręczenie psychiczne,
fizyczny – niechciane pocałunki, przytulenia, dotykanie różnych części ciała bez zgody drugiej osoby, wykonywanie ruchów seksualnych a nawet gwałt,
szantaż – zmuszanie do wykonywania czynności i rzeczy których druga osoba nie chce, zastraszanie, szantażowanie, wykorzystywanie swojej wyższości, władzy.

3. Flirt to nie molestowanie seksualne

Oczywiście w sytuacji kiedy ktoś podrywa czy flirtuje z drugą osobą, nie można zaliczyć do molestowania seksualnego. W przeciwnym wypadku chyba wszyscy musielibyśmy zostać oskarżeni o popełnienie tego czynu i wówczas cała populacja ludzkości, siedziałaby w więzieniu.

Flirt ma oczywiście podtekst miłosny lecz jest to nie tylko sposób uwodzenia czy droga do zdobycia czyjegoś serca. Wiele osób flirtuje dla zabawy, dla lepszego poznania się czy umilenia czasu. Nie ma w tym niczego złego. Podstawową ideą flirtu jest stopniowe skracanie dystansu odpowiedniego dla danej relacji. Flirtując przekraczamy nieznacznie granicę wyznaczoną przez normy i nadajemy swojej relacji bardziej intymny i bliższy charakter. Warto o tym wiedzieć gdyż taka wiedza może być przydatna w sytuacji, kiedy osoba faktycznie dopuszczająca się molestowania seksualnego, używa argumentu flirtu jako swojej linii obrony.

Flirt to gra słowna dwóch osób za ich obopólną zgodą. Gdy jedna z nich nie godzi się na określone zachowania, czuje się niepewnie, boi się, odczuwa jakikolwiek dyskomfort w kontakcie z drugą osobą, to wtedy mówimy już o molestowaniu seksualnym.

4. Konsekwencje niesłusznego oskarżenia o molestowanie seksualne

W dzisiejszych czasach oskarżenia o molestowanie seksualne stało się bardzo powszechne i częste. Wszystko zapoczątkowała akcja #metoo, kiedy to ruszyła fala oskarżeń o molestowanie seksualne i gwałty przez jednego z najsłynniejszych hollywoodzkich producentów filmowych, Harveya Weinsteina. Niestety akcja zaczęła w pewnym momencie przybierać zły obrót. Na całym świecie oraz w Polsce, coraz częściej padają oskarżenia o molestowanie, którego tak naprawdę nie było. To wynika właśnie z niewiedzy i braku zorientowania w tej kwestii. Oskarżający mylą zachowania które nie noszą w sobie żadnych znamion napastowania seksualnego i kierują sprawę do sądu.

Fałszywe oskarżenia mają nieprzyjemne konsekwencje dla obu stron. W sytuacji kiedy oskarżony o molestowanie zostaje uniewinniony nie oznacza to, że później wszystko układa się po jego myśli. Zawsze pozostanie z nim łatka człowieka który był wcześniej oskarżany i sądzony o tego typu przestępstwo. Zawsze będzie się to za nim ciągnęło i będzie musiał walczyć z przeciwnościami, jakie będą z tego wynikać.

Również strona oskarżająca może napytać sobie biedy z powodu fałszywego oskarżenia. Pół biedy jeśli oskarżenie będzie wynikało ze zwykłej niewiedzy i nieodpowiednim wyedukowaniu w tej kwestii. Wówczas konsekwencje mogą być mniej szkodliwe. Jednak w sytuacji kiedy strona oskarżająca składa fałszywe zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa z premedytacją i wyrachowaniem, wtedy los już nie jest taki łaskawy. Za składanie fałszywych zeznań, fałszywe oskarżenie, pomówienie grozi wiele lat za kratkami. Poszkodowany może również wnioskować o odszkodowanie za wyrządzone z tego tytułu szkody. Odszkodowanie w zależności od danej sytuacji może sięgać nawet kilkuset tysięcy złotych.

Zatem jeżeli masz podejrzenie co do niewłaściwego zachowania drugiej osoby, sądzisz że ma ono podłoże napastowania seksualnego ale nie masz 100% pewności, zasięgnij porady u specjalisty. Najlepiej jeśli skorzystać z porady psychologa, opowiesz o dręczącej Cię sytuacji, określisz dokładnie zachowanie drugiej osoby oraz swoje odczucia względem tej osoby. Jeżeli psycholog po dokładnym wysłuchaniu Cię potwierdzi Twoje obawy, wówczas dowiedz się jak w dalszej kolejności postępować i co zrobić aby osoba która Cię niejako krzywdzi, odpowiedziała za swoje czyny.

Jak mediator może pomóc rodzinie?

W każdej, nawet najbardziej zgodnej rodzinie, pojawiają się kryzysy. Te najgłębsze mogą w konsekwencji doprowadzić do rozpadu rodziny. Oczywiście można próbować samemu im zaradzić jednak jeśli mimo prób nadal nie ma poprawy, wówczas warto rozważyć opcję skorzystania z pomocy mediatora rodzinnego. Mediacja pomaga w nauczeniu się prowadzeniu dialogu, uczy wzajemnego szacunku, respektowania praw i potrzeb drugiej osoby. To świetna lekcja kompromisu o której możesz przeczytać poniżej.

1. Na czym polega mediacja rodzinna?

Ta metoda rozwiązywania konfliktów w rodzinie jest to dobrowolna i poufna. Jej głównym celem jest wypracowanie kompromisu, w którym udział biorą strony konfliktu oraz bezstronny mediator. W psychologii jest to bardzo powszechna metoda rozwiązywania sporów jednak w Polsce rozwija się od niedawna, kiedy to wprowadzono odpowiednie przepisy w Kodeksie Cywilnym i Karnym ponieważ do tej pory, mediacje prowadzone były tylko przez sądy.

Z pomocy mediatora mogą skorzystać osoby którym zależy na złagodzeniu, rozwiązaniu problemu i uratować relację z drugą osobą. Mediacje prowadzone są nie tylko pomiędzy zwaśnionymi małżonkami ale również między rodzicami a dziećmi oraz innymi członkami rodziny.

2. Jakie problemy pomaga rozwiązać mediator?

Do mediatora rodzinnego mogą zgłosić się pary czy małżeństwa które chcą ustalić kwestie alimentacyjne, opiekę nad dzieckiem czy sprawy majątkowe. Dzięki takiej mediacji, strony zaoszczędzą sobie nerwów, kłótni i długotrwałych batalii sądowych mających na celu uregulowanie łączących ich spraw. Jeśli dodatkowo w grę wchodzą dzieci, wówczas rozmowa z mediatorem pomoże zaoszczędzić dzieciom przykrych widoków kłócących się, krzyczących na siebie rodziców. Dzięki temu mogą pokazać swoim pociechom że konflikty i nieporozumienia, można rozwiązać w sposób pokojowy. Oprócz par które zdecydowały się na rozstanie ale potrzebowały pomocy w uporządkowaniu wspólnych spraw, do mediatora rodzinnego mogą zgłosić się pary które chcą uniknąć rozstania, naprawić relacje i uratować związek.

Do zadań mediatora należy także pomoc w usunięciu trudności jakie często mają miejsce w relacjach pomiędzy rodzicami a dziećmi. Na tym polu przychodzi mierzyć się z takimi problemami jak dorastające i buntujące się dzieci czy w przypadku tzw. patchworkowej rodziny kwestie ze znalezieniem wspólnego języka z innymi członkami rodziny, problem z przystosowaniem się do nowej rzeczywistości (ojciec ma nową żonę, matka ma nowego partnera z którym spodziewa się dziecka, zmiana miejsca zamieszkania, zmiana szkoły itp.).

Kolejnymi kwestiami które pomaga rozwiązać mediator są nieporozumienia w rodzinie w zakresie spraw majątkowych, dziedziczenia, spadku, spory związane z ustaleniem opieki nad starszymi członkami rodziny czy chorymi rodzicami.

3. Kiedy mediator rodzinny jest skuteczny?

Choć brzmi to jak banał ale aby mediacja była skuteczna, trzeba naprawdę chcieć z niej skorzystać, czuć że taka opcja jest konieczna i gdy już do niej dojdzie, nie można być w niej biernym. Jeżeli nie uczestniczymy czynnie w spotkaniu mediacyjnym, wówczas nie ma to najmniejszego sensu. Obie strony muszą brać czynny i aktywny udział w dyskusji która ma przecież na celu pomóc w rozwiązaniu problemu, konfliktu. Trzeba też wiedzieć, że aby mediacja była udana, nie można twardo obstawać przy swoim stanowisku i swoich racjach. Trzeba otworzyć się na drugą osobę, na to co ma do powiedzenia, jakie zdanie w danym temacie i wysłuchać jaki ma pomysł na załagodzenie sytuacji. Mediator w tym wszystkim pomoże znaleźć punkt, w którym strony mogą się spotkać.

Co jest najważniejszą zaletą mediacji to, że nie ma tu strony przegranej. Znalezione podczas sesji z mediatorem rozwiązanie, musi być satysfakcjonujące dla obu stron.

3. Nie ma sytuacji bez wyjścia

Zatem podsumowując, mediacja nie tylko pomaga w rozwiązaniu sporu czy konfliktu ale daje rozwiązanie na przyszłość, wskazówki jak radzić sobie z problemami, jak ze sobą rozmawiać i nauczyć się iść na kompromis. Pozwala na poznanie drugiej osoby, jej potrzeb, pragnień, uczy odpowiednich zachowań, pomaga w głośnym wyrażaniu samego siebie i nie ukrywaniu swoich uczuć. Dzięki mediacji można nauczyć się głośno mówić o problemach, zmartwieniach, obawach, o tym co nas boli czy przeraża. Jeżeli do tej pory baliśmy się powiedzieć drugiej osobie co nam leży na przysłowiowym żołądku, to mediacja jest idealnym momentem na to aby wreszcie to zrobić i tym samym, oczyścić się z trawiących nas negatywnych emocji.

Sam mediator jest osobą bezstronną i neutralną.Nikogo nie ocenia, nikogo nie krytykuje, nie podsuwa gotowych rozwiązań, nie rozstrzyga. Pomaga za to w komunikacji, w odkrywaniu problemów, sprawdza realność propozycji, inicjuje i odpowiednio kieruje negocjacjami, a każda sesja jest poufna. Sam proces mediacyjny jest elastyczny a terapia w zależności od skali problemu, składa się z kilku spotkań.

Jeśli zatem czujesz że twój związek lub rodzinę trawi i pochłania coraz większy konflikt, zastanów się czy nie powinieneś skorzystać z pomocy mediatora rodzinnego.

Gdy mężczyzna staje się ojcem…

O sytuacji mężczyzny, który oczekuje na przyjście swojego dziecka, można mówić w kontekście jego domu rodzinnego. Wzór ojca, kształtowany jest w kontakcie swojego własnego. Wszelkie negatywne doświadczenia utrudniają właściwe podjęcie roli ojca, nawiązanie bliskich relacji z dzieckiem zarówno przed, jak i po urodzeniu. Jak myśl o pojawieniu się na świecie dziecka wpływa na męską psychikę, o tym w poniższym artykule.

1. Niepewność, strach, lęk

Brak ojca lub jego nieobecność, mogą powodować trudności w dookreśleniu własnej tożsamości oraz brak modelu męskiej roli w rodzinie. Na ogół mężczyzna chce dać swemu dziecku to, czego od własnego ojca nie otrzymał. Własna żona odwołuje z kolei męża, do relacji z matką. Synowie matek opiekuńczych i czułych, z którymi mieli dobre relacje, lepiej radzą sobie z adaptacją do nowej sytuacji życiowej. Im większa gotowość na poczęcie, tym szybszy proces zaakceptowania dziecka i uświadomienia sobie nowej roli. Perspektywa zwiększonej odpowiedzialności za materialne położenie rodziny, może powodować stres (zwłaszcza w trudnej sytuacji materialnej, przyjście dziecka na świat, może być odebrane negatywnie). Na pojawienie się nieplanowanego dziecka niektórzy ojcowie reagują szokiem, nie czują się na nie przygotowani, co może powodować pojawienie się wrogości wobec dziecka. Z kolei postawa kobiety roszczącej sobie prawo do szczególnej opieki i wykorzystującej swój odmienny stan („spójrz, jak bardzo się poświęcam!” „Ile mnie to kosztuje!”), może powodować u męża poczucie winy za cierpienia żony i wywoływać postawę nadmiernej opieki lub do ucieczki przed żoną.

2. Reakcje obronne, fazy pokonywania lęku

U niektórych mężczyzn może wystąpić szereg objawów psychopatologicznych na wieść o poczęciu dziecka. Mogą to być dziwaczne zachowania, stosowanie środków psychoaktywnych, alkoholizm. Takie zjawiska, mają miejsce rzadko i na ogół, występują u mężczyzn z negatywnymi doświadczeniami seksualnymi (np. wykorzystywanych w dzieciństwie).

Wielu ojców przeżywa okresową niechęć oraz lęk przed trudami wychowania. Są to początkowe, dość powszechne odczucia.

Istnieje kilka faz ojcowskiego zaangażowania w prenatalny rozwój dziecka:

Faza 1
obejmuje czas od kilku godzin do kilku tygodni, gdy nie ma stuprocentowej pewności co do poczęcia dziecka. Stan niepewności powoduje huśtawkę emocjonalną,
Faza 2
po uzyskaniu pozytywnej diagnozy następuję kilka pierwszych miesięcy, w których ojciec jest zaangażowany w niewielkim stopniu. Rola ojca w rozwoju prenatalnym jest na tym etapie często kwestionowana,
Faza 3
środkowy okres rozwoju prenatalnego (12 – 25 tydzień), stopniowe uwidacznianie się obecności dziecka, pogłębia się wtedy więź małżeńska, rozwijają się pozytywne uczucia ojca do dziecka. Tylko niektórzy mężczyźni, nadal mają trudności z adaptacją do nowej roli,
Faza 4
okres skupienia się rodziców na aktualnych i przyszłych potrzebach dziecka a wyobrażenia o dziecku, stają się coraz bardziej konkretne. Przed porodem u niektórych mężczyzn może pojawić się napięcie, lękliwość, jawny i ukryty niepokój. Narasta lęk o przebieg porodu i stan zdrowia dziecka oraz lęk przed nowym rozdziałem w życiu.

3. Myśli o przemijaniu, reakcje na wygląd kobiety

U wielu mężczyzn dominują także przeżycia związane z uświadomieniem sobie procesu starzenia się. Zdają sobie sprawę, że są o jedną generację starsi. Powoduje to szereg ważnych pytań o własną tożsamość i sens życia. U pewnej grupy mężczyzn występuje wówczas zależność uczuciowa od żony. Pojawia się pragnienie, aby im obu matkowała. Żona jest skoncentrowana na swoim stanie i rozwoju dziecka. W sytuacji, gdy mężczyzna jest izolowany od spraw związanych z rozwojem dziecka, może u niego wystąpić poczucie osamotnienia i zagubienia.

Mężczyźni zadowoleni z życia seksualnego spełniają lepiej funkcje ojcowskie i czerpią z nich więcej satysfakcji. Jeśli rozwój dziecka przebiega prawidłowo, wówczas współżycie pary nie zmienia się i może być nawet częstsze oraz piękniejsze ze względu na obecność owocu wzajemnej miłości.

W środkowym okresie rozwoju prenatalnego, zmiany sylwetki kobiety są dla większości mężczyzn podniecające i pobudzają pożądanie seksualne. Ciało kobiety może wówczas budzić emocje zarówno pozytywne (uznania, szacunku, zafascynowania jej pięknem) jak i negatywne (odraza, wstręt, wstyd, niechęć). Niektórzy boją się współżycia przy kontakcie z dużym brzuchem i boją się, że zrobią krzywdę dziecku. Zdarza się nawet że boją się nawet dotykać brzuch i tym bardziej, nie chcą podjąć współżycia.

4. Zmiany w życiu seksualnym

Kwestie związane ze współżyciem przed porodem powinny być omawiane przez małżonków. Kobieta bowiem wykazuje inne potrzeby niż mężczyzna. Może być zmęczona i dotknięta różnymi dolegliwościami ciążowymi. Jest nastawiona raczej na pieszczoty i czułości niż na samą bliskość fizyczną. Okres tuż przed porodem wymaga wstrzemięźliwości.

Przystosowanie się do nowej roli wymaga wiele energii psychicznej. Tam, gdzie nie dotarła zachodnia cywilizacja, istnieje szereg magiczno-religijnych form zachowań i pouczeń obowiązujący mężczyznę tzw. kuwada. Są to różnego rodzaju zasady określające, co mężczyzna może jeść i pić, jakich czynności nie może wykonywać. Kuwada nakazuje wstrzemięźliwość seksualną i towarzyszenie żonie, w czasie akcji porodowej.

W kulturze zachodniej, gdzie zaniknęła kuwada, występują u mężczyzn dolegliwości fizyczne i psychiczne związane z radzeniem sobie z nową rolą. Najczęściej występuje zmęczenie, zaburzenia snu, bóle kręgosłupa i wiele innych. Mimo tych dolegliwości, nie korzystają z pomocy medycznej ponieważ presja społeczna wymaga, aby byli silni i stanowili mocne oparcie dla żony.

Lęki związane ze stanem zdrowia żony i dziecka mogą być osłabione w sytuacji gdy ojciec uczestniczy w badaniach lekarskich żony, w zajęciach na szkole rodzenia, gdy uczy się właściwej pielęgnacji noworodka. Inną formą radzenia sobie z lekiem może być fantazjowanie na temat dziecka i wspólnych zabaw.

Molestowanie seksualne dzieci. Jakie ciągnie za sobą skutki?

W dzisiejszych czasach ciągle słyszy się o nadużyciach i wykorzystaniu seksualnym dzieci, które odbija piętno na całe ich przyszłe życie. Najczęściej wykorzystywane są dzieci będące poniżej 7 roku życia. Wykorzystywanie seksualne dzieci to każdy akt pomiędzy osobami o różnym stopniu rozwoju, którego celem jest seksualna gratyfikacja osoby na wyższym poziomie rozwoju. Skąd bierze się ta dewiacja i jak pomóc molestowanym dzieciom? O tym w poniższym artykule.

Skutki psychologiczne wykorzystywania seksualnego dziecka obejmują m.in. depresję, seksualizację zachowania, zespół stresu pourazowego, zaburzenia lękowe, naruszenie prawidłowego rozwoju seksualnego, zaburzenia odżywiania, wycofanie społeczne, skłonność do wykorzystywania dzieci będąc już w wieku dorosłym oraz wiele innych. Jeśli chodzi zaś o skutki fizyczne to zalicza się do nich przede wszystkim uszkodzenia fizyczne ciała dziecka.

Patrząc z punktu psychologicznego wykorzystywanie seksualne dziecka, związane jest przede wszystkim z zaburzoną relacją pomiędzy dzieckiem a osobą, której ono ufa. Mówi się tutaj o wykorzystaniu zaufania dziecka w celu osiągnięcia własnych potrzeb seksualnych przez osobę mu bliską. Nadużycie seksualne przy którym zostaje zerwane zaufanie dziecka nie dotyczy samego aktu seksualnego czy gwałtu, ale też takich zachowań jak ocieranie się o dziecko, nieodpowiedni dotyk, pokazywanie zdjęć i filmów pornograficznych czy opisywanie zachowań seksualnych. Dziecko odczuwa wtedy zawstydzenie i dezorientację, wie że wydarzyło się coś złego, staje się obiektem w rękach oprawcy i nie potrafi się obronić.

Jak określany jest sprawca molestowania seksualnego dziecka?

Oprawcą może być zarówno osoba mu najbliższa jak i ktoś zupełnie obcy i niespokrewniony z nią. Osoby obce dzieli się na dwa typy sprawców:

Typ psychopatyczny – jest niedojrzały w rozwoju seksualnym i potrzebuje potwierdzenia, że posiada bezgraniczne możliwości. Ten typ wyróżnia się niską empatią oraz brakiem odczuwania lęku, dziecko jest dla niego obiektem zastępczym, nad którym może dominować.
Typ regresywny – dla którego charakterystyczny jest lęk przed dojrzałym partnerem seksualnym.

Najgroźniejsze skutki molestowania seksualnego u dzieci

Wykorzystując dziecko pozbawia się go nie tylko dzieciństwa ale przede wszystkim, zdolności do wchodzenia w bezinteresowne oraz głębokie relacje międzyludzkie. Poprzez takie działania, zaburza się naturalny rozwój seksualny dziecka oraz jego ogólne funkcjonowanie. W literaturze przedmiotu, u dzieci wykorzystywanych seksualnie wyróżnia się dwa typy objawów:

wczesne – występują w okresie do 2 lat od czasu zakończenia wykorzystywania
długotrwałe (odległe w czasie) – widoczne przez dłuższy okres czasu, przekraczający 2 lata

Sfery w których mogą pojawić się skutki nadużyć seksualnych to:

sfera somatyczna – skutki molestowania są związane z pojawieniem się biegunek, zaparć, infekcji dróg moczowych, chorób wenerycznych, ciąży ale i również obrażeń na ciele takich jak otarcia, stłuczenia, siniaki, bóle w okolicach pochwy bądź odbytu, krwawienia z pochwy, przerwanie błony dziewiczej, obrzęki lub rany w okolicach odbytu.
sfera emocjonalna – odczuwanie takich emocji jak poczucie wstydu, poczucie winy, złość, ciągły niepokój, lęk, poczucie krzywdy, myśli samobójcze, poczucie utraty niewinności, poczucie bezsilności, mogą pojawić się stany depresyjne, fobie, problemy z koncentracją, niska samoocena, dziecko przyzwyczaja się do tego, że jest traktowane jak przedmiot czy obiekt, staje się czymś a nie kimś i z takim przekonaniem idzie przez całe swoje życie.
sfera seksualna i sfera społeczna – są ze sobą powiązane a skutki na tym obszarze, przejawiają się w nieumiejętności utrzymywania dłuższych relacji i kontaktów społecznych, w dorosłości trwania w stałych związkach, zdeformowanych mechanizmach obronnych, które wywołują negatywne postawy społeczne, nieufności wobec ludzi, unikaniu bliskości fizycznej z innymi osobami, nieumiejętności wchodzenia w nowe relacje z innymi ludźmi, dysfunkcjach i zaburzeniach seksualnych oraz w obniżonym popędzie seksualnym w przyszłości, stawaniu się sprawcą aktów molestowania dzieci w dorosłości czy w skłonności do podejmowania przypadkowych kontaktów seksualnych.
sfera behawioralna – pojawiają się takie zachowania jak regresja zachowania, uzależnienia od środków psychoaktywnych, samookaleczenia, zachowania przestępcze, ucieczki z domu, prostytucja, wagary, próby samobójcze, zachowania agresywne wobec innych ludzi czy stosowanie przemocy.

Co również istotne, konsekwencje nadużyć seksualnych są zależne od wieku dziecka molestowanego. U dzieci w wieku przedszkolnym mogą pojawić się lęki, koszmary nocne, nieadekwatne zachowania seksualne oraz zespół stresu pourazowego. U dzieci starszych, będących w wieku wczesnoszkolnym, skutki te przejawiają się w postaci lęków, nerwic, koszmarów sennych, agresji, nadmiernej aktywności, problemów w szkole, nawet psychoz oraz możliwe są tutaj ich zachowania regresywne. U dzieci jeszcze starszych można zauważyć depresję, wycofanie się z kontaktów społecznych, bóle somatyczne ale i również zachowania przestępcze, ucieczki z domu, nadużywanie substancji psychoaktywnych jak i próby samobójcze. Problemy w szkole mogą w przyszłości przejawiać się w trudnościach z utrzymywaniem zatrudnienia, zaś zachowania agresywne przechodzić w zachowania przestępcze.

Wymienione skutki molestowania seksualnego dziecka nie zawsze i nie w każdym przypadku występują w pełnej postaci, jest to zależne od wielu czynników ale przede wszystkim od tego, że każde dziecko tak jak i człowiek dorosły jest indywidualną jednostką, mającą różne potrzeby i odmienne osobowości. Jedno dziecko może przeżyć głęboką traumę, inne trochę mniejszą jednak należy pamiętać, że zawsze każde naruszenie sfery intymnej dziecka wiąże się z zaburzeniami w jego rozwoju i wpływa na jego dorosłe życie.

Jak rozmawiać z dzieckiem wykorzystywanym seksualnie?

Najważniejszymi cechami jakie powinna przejawiać osoba, prowadząca rozmowę z dzieckiem molestowanym seksualnie to cierpliwość, spokój, opanowanie, swoboda w kontaktach, twórczość, umiejętność kontrolowania swoich emocji i powstrzymywania reakcji oraz umiejętność dawania dziecku wsparcia i poczucia kontroli. Istotne jest również nawiązanie kontaktu z dzieckiem. Nie należy składać obietnic, które nie mogą zostać spełnione. Ważne aby zapewnić dziecko, że to co się wydarzyło nie jest jego winą oraz dać do zrozumienia, że takie sytuacje i wydarzenia są nam znane. Jest to istotne ze względu na to, że dzieci bardzo często boją się reakcji dorosłego na to, co za chwilę powiedzą. Należy również pamiętać, że dzieci które nie są wykorzystywane seksualnie są zazwyczaj zawstydzone tematami związanymi z seksem w przeciwieństwie do dzieci, które doznały już takich aktów. Język jakim się posługujemy powinien być zrozumiały dla małego człowieka. Nie wolno zadawać pytań „dlaczego?” i zmuszać dziecka do mówienia. Niszczy to relację i sprawia, że zamyka się ono w sobie.

Metody jakich można użyć podczas rozmowy z dzieckiem, u którego podejrzewa się molestowanie seksualne, to:

rysunek figury człowieka – pomaga w zapoznaniu się ze słownictwem i nazewnictwem używanym przez dziecko. Na kartce papieru należy rozpocząć rysunek człowieka a następnie powiedzieć dziecku, aby dokończyło rysować resztę części ciała i je nazwało.
lalki – mogą pomóc w wytłumaczeniu dziecku na czym polega „zły dotyk” oraz sprawdzeniu, co się wydarzyło, w jaki sposób i jak się to działo w dalszej kolejności.
lista rzeczy i ludzi, których dziecko się boi – metoda pomocna w przypadku, gdy dziecko nie chce powiedzieć co się wydarzyło i boi się tego co się działo. Na kartce tworzymy listę rzeczy, ludzi lub wydarzeń których dziecko się boi.
dobre i złe sekrety – metoda która pomaga rozróżnić dziecku czym są dobre a czym złe sekrety, które można komuś powierzyć, które mogą być niebezpieczne. Technika jest też pomocna w sytuacji, gdy dziecko nie chce powiedzieć tego co się stało ze względu na to, że jest to tajemnicą.
zabawa w rozmowę maskotek – za jedną maskotkę wypowiada się osoba prowadząca rozmowę, a za drugą dziecko.

W momencie podejrzenia molestowania seksualnego pojawia się wiele różnych pytań np. co robić? Czy reagować na tę sytuację? Czy rozmawiać o tym z dzieckiem? Czy zgłaszać ten problem czy nie? Czy nie zniszczymy życia sprawcy w momencie gdy okaże się to nieprawdą? Problem ten jest niezwykle trudny i wiąże się z poważnymi decyzjami. Należy jednak pamiętać, że najważniejsze w tym wszystkim jest dziecko i jego bezpieczeństwo, a pojawiające się sygnały nie mogą być lekceważone bo skoro się pojawiają to muszą coś znaczyć.

Zaburzenia świadomości – czym są i jakie są ich przyczyny

Świadomość to aktywność umysłu, stan w którym jednostka orientuje się w otaczającym ją świecie oraz w zjawiskach docierających do niej z wnętrza organizmu. W psychologii mówi się, że jest to odzwierciedlenie rzeczywistości – orientacja w świecie oraz introspekcja i samo-orientacja. Jest to pewien stan, w którym nasz umysł w danym momencie jest aktywny i skupia się na pewnych osobach, przedmiotach czy zjawiskach. Przykładem może tu być człowiek rozmyślający o spotykającym go problemie i ten problem, będzie przedmiotem jego refleksji.

1. Rodzaje świadomości

Wyróżnia się dwa typy świadomości:

świadomość introspektywną, w której jednostka skupia się na samym procesie świadomości a więc np. odbiera spostrzeżenia zmysłowe, czy jej widzenie jest wyraźne, jaki jest ton głosu osoby do niej mówiącej itp.
świadomość ekstrospektywną, gdzie jednostka koncentruje się na przedmiocie znajdującym się w danym momencie w jej świadomości, np. jakaś rzecz telewizor, komputer, biurko lub człowiek.

Aby sprawdzić stan świadomości, zadawane są pytania dotyczące orientacji co do miejsca, czasu oraz w odniesieniu do własnej osoby. Wyróżnia się orientację autopsychiczną to znaczy związaną z własną osobą, imieniem i nazwiskiem oraz orientację allopsychiczną czyli odnoszącą się do czasu i miejsca, w którym dana jednostka się znajduje.

2. Rodzaje zaburzeń świadomości

Zaburzenia świadomości związane są z anormalnym funkcjonowaniem psychiki człowieka na całym jej obszarze. Dzielimy je na zaburzenia jakościowe oraz ilościowe.

1) Zaburzenia ilościowe polegają na wolnym nasilaniu się zaburzeń w toku myślenia, zaburzeń pamięci, izolowaniu się od rzeczywistości, gdzie spostrzeganie świata staje się częściowe i wyrywkowe. Występuje niemożność koncentracji uwagi oraz stopniowa dezorientacja.

Tego typu zaburzenia dzielimy na przymglenie świadomości, senność patologiczną, pół-śpiączkę i śpiączkę.

Przymglenie świadomości tzw. obnubilatio, charakteryzuje się utrudnionym kontaktem słownym. Istnieje możliwość uzyskania zdawkowych odpowiedzi na pytania dotyczące spostrzegania otoczenia oraz własnych przeżyć wewnętrznych. Odbierane są jak przez mgłę, związane ze słabą orientacją w czasie, z trudnościami w zapamiętywaniu i odtwarzaniu wspomnień jak również, z zaburzeniami w reagowaniu na bodźce, słabym splątaniem myślowym oraz trudnościami w rozpoznawaniu osób z otoczenia. Osoby z przymgleniem świadomości można porównać do osób znajdujących się w momencie zasypiania, ich świadomość jest niewyraźna i przyćmiona.

Senność patologiczną tzw. sornnoletio, cechują takie same objawy jak w przymgleniu świadomości. Różnica polega na znacznym nasileniu symptomów choroby oraz trudności w kontakcie słownym, uzyskiwaniu odpowiedzi od chorego oraz silna inkoherencja myślenia.

Pół-śpiączka tzw. sopor, to zaburzenie gdzie występuje całkowity brak kontaktu słownego a odruchy fizjologiczne organizmu takie jak okostnowy lub ścięgnisty, są znacznie osłabione. Zachowana zostaje jedynie odpowiedź na pojawiający się ból i jest to tzw. wygaszenie przytomności.

Śpiączka zwana coma, jest ciężkim zaburzeniem świadomości charakteryzującym się brakiem reakcji na bodźce zarówno werbalne jak i ruchowe czy bólowe. Odruchy fizjologiczne stopniowo wygasają a świadomość, nie jest tutaj zachowana. Bodźce zarówno ze świata zewnętrznego jak i wewnętrznego, nie dochodzą do chorego. Śpiączka najczęściej wywołana jest urazem, narkozą lub takimi chorobami jak cukrzyca czy mocznica.

2) Zaburzenia jakościowe, podobnie jak zaburzenia ilościowe, cechują się różnorakimi stanami dezorientacji, splątania myślowego, alienowaniem się od rzeczywistości.

Wyodrębnia się w tym zakresie takie zaburzenia jak:

zespół majaczeniowy,
zespół pomroczny,
zespół onejroidalny,
zespół splątaniowy.

Zespół majaczeniowy tzw. deliryjny, cechuje się silniejszym zaburzeniem orientacji allopsychicznej niż tej dotyczącej własnej osoby. Najczęściej pojawia się w stanie upojenia alkoholowego lub w przebiegu silnej gorączki, związanej z różnymi chorobami. Występuje również w schizofrenii, psychozie maniakalno-depresyjnej oraz przy urazach mózgu. Zespół ten wyróżnia się pojawianiem się urojeń oraz halucynacji. Najczęściej występują omamy wzrokowe i słuchowe, ale też i kinestetyczne. Występują również stany lękowe, niepokój ruchowy, zaburzenia pamięci (amnezja okresów majaczeniowych), splątanie myślowe, dysforia, agresywne zachowania zarówno w stosunku do siebie jak i do innych osób. Aby sprawdzić stopień zespołu majaczeniowego, najczęściej podaje się choremu pustą kartkę i komunikuje, iż zostało coś na niej napisane. Następnie ocenia się stopień delirium, gdy pacjent dostrzeże coś na papierze. Jest to tzw. test czystej kartki.

Zespół pomroczny zwany inaczej obnubilacyjnym, charakteryzuje się możliwością pojawienia się iluzji i omamów, zaburzeniami w toku myślenia, słabym splątaniem myśli, całkowitą dezorientacją świadomości lub jej zawężeniem, zaburzeniami ruchowymi i pamięci. Najczęściej występuje w przebiegu padaczki lub intoksykacji. Wyróżnia się zamroczenie jasne, fugę oraz stany ekstatyczne i wyjątkowe. W tym stanie pacjent czasami zachowuje się logicznie i adekwatnie. Może reagować na bodźce dochodzące do niego z otoczenia.

Zespół onejroidalny tzw. zespół snopodobny, wyróżnia się objawami podobnymi do płytkiego snu. Występuje zaburzona orientacja co do czasu, miejsca i otoczenia, omamy w których chory bierze udział, pojawia się tzw. świadomość falująca, zaburzenia myślenia, amnezja o dłuższym czasie trwania i szerszym obszarze niż w przypadku amnezji w zespole majaczeniowym, zaburzenia nastroju i ruchowe, związane z treściami omamów. Ten rodzaj zaburzenia świadomości pojawia się najczęściej u osób chorych na padaczkę.

Zespół splątaniowy inaczej amentywny, cechuje podwyższona temperatura ciała, intensywne pobudzenie ruchowe, pojawienie się urojeń i omamów, brak kontaktu werbalnego z chorym, zaburzenie myślenia wraz z jego splątaniem, brak orientacji zarówno allo- jak i autopsychicznej. Jest to ciężki i głęboki stan zaburzenia świadomości, pojawiający się często w przebiegu chorób somatycznych lub przy organicznych uszkodzeniach mózgu.

3. Przyczyny zaburzeń świadomości

Istnieją dwie szersze grupy dzielące przyczyny zaburzeń świadomości. Są to pierwotne i wtórne zaburzenia świadomości.

W przypadku pierwotnych zaburzeń świadomości, przyczyną powodującą rozwój choroby jest uszkodzenie mózgu, najczęściej są to udary mózgu, krwotoki podpajęczynówkowe, zapalenia opon mózgowych oraz mózgu, guzy mózgu, padaczka oraz urazy czaszkowo – mózgowe.

Gdy mowa o wtórnych zaburzeniach świadomości, wówczas przyczyną pojawienia się zaburzeń, są schorzenia pozamózgowe związane z uszkodzeniami narządów lub choroby ogólnoustrojowe. Zaliczamy do nich intoksykację np. alkoholem, lekami uspokajającymi i nasennymi lub też czadem, zakażenia bakteryjne, wstrząsy anafilaktyczne, zaburzenia krążenia, zatrucia wewnątrzpochodne czy też działanie szkodliwych czynników jak np. porażenie prądem, promieniowanie jonizujące.

Fazy owych zaburzeń, które można wyróżnić ze względu na stopień kontaktu jaki ma chory z rzeczywistością i otoczeniem, dzielone są na:

fazę pierwszą nazywaną sennością, kiedy występuje wzmożona senność z możliwością wybudzenia jednostki i porozmawiania z nią oraz jej szybkie zasypianie,
fazę drugą tzw. stan pół-śpiączki, który charakteryzuje się brakiem kontaktu słownego jak również możliwością wybudzenia chorego ze snu, za pomocą np. silnego potrząsania,
fazę trzecią tzw. głęboką śpiączkę, w której pojawia się jedynie reakcja na mocne impulsy bólowe, przy których wykonywane są niezborne ruchy. Występują również takie objawy jak zaburzenia napięcia mięśniowego, oddechowe, termiczne a odruchy takie jak źreniczny lub rogówkowy są nikłe,
fazę czwartą tzw. coma extremum czyli najbardziej daleki stan śpiączki. Nie pojawiają się żadne reakcje na ból czy jakiekolwiek odruchy. W tej fazie, chory nie jest w stanie sam oddychać i nie odnotowywuje się już czynności mózgu. Jedyne działanie w organizmie wykazują serce oraz nerki.

Jeśli chodzi o leczenie zaburzeń świadomości najważniejsze jest usunięcie przyczyny ich powodującej, właściwe rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia, zaś leczenie osób z zaburzeniami świadomości powinno być dopasowane do każdego przypadku.

Psychoterapeuta

Psychoterapeuta jest osobą posiadająca odpowiednie umiejętności, wykształcenie i uprawnienia do prowadzenia psychoterapii. W Polsce obecnie nie ma uregulowanej sytuacji prawnej dotyczącej wymagań które musi spełniać osoba nazywająca siebie psychoterapeutą. Od kilku lat w opracowaniu jest ustawa „o niektórych zawodach medycznych” lecz nie została jeszcze uchwalona. Read More

Category Archive Poradnia